فرق حکمت و موعظه

تفاوت موعظه و حكمت در این است كه

حكمت تعلیم است و موعظه تذكار،

حكمت برای آگاهی است و موعظه برای بیداری،

حكمت مبارزه با جهل است و موعظه مبارزه با غفلت،

سرو كار حكمت با عقل و فكر است و سرو كار موعظه با دل و عاطفه،

حكمت یاد می دهد و موعظه یادآوری می كند،

حكمت بر موجودی ذهنی می افزاید و موعظه ذهن را برای بهره برداری از موجودی خود آماده می سازد،

حكمت چراغ است و موعظه باز كردن چشم است برای دیدن،

حكمت برای اندیشیدن است و موعظه برای به خودآمدن،

حكمت زبان عقل است و موعظه پیام روح،

از این رو شخصیت گوینده در موعظه نقش اساسی دارد، بر خلاف حكمت.

در حكمت روحها بیگانه وار با هم سخن می گویند و در موعظه حالتی شبیه جریان برق كه یك طرف آن گوینده است و طرف دیگر شنونده به وجود می آید و از این رو در این گونه از سخن است كه «اگر از جان برون آید نشیند لاجرم بر دل» ، وگرنه از گوش شنونده تجاوز نمی كند.

در باره ی سخنان موعظه ای گفته شده است: «الكلام اذا خرج من القلب دخل فی القلب و اذا خرج من اللسان لم یتجاوز الاذان» سخن اگر از دل برون آید و پیام روح باشد در دل نفوذ می كند اما اگر پیام روح نباشد و صرفاً صنعت لفظی باشد از گوشها آنطرفتر نمی رود.

منبع سایت امام علی دات نت